Lekkende darm: de oorzaken, symptomen en tips voor herstel

Een lekkende darm oftewel leaky gut syndroom is een aandoening aan je spijsverteringsstelsel. Wat er gebeurt, is dat de darmwand als het ware meer poreus wordt dan normaal en gaat ’lekken’. Zo laat het niet alleen de essentiële voedingstofjes door in je bloedbaan, maar ook allerlei schadelijke stoffen komen in je lichaam terecht. Denk aan onverteerd voedsel, maar ook bacteriën, schimmels en gifstoffen. Komen die ongewenste stoffen in je lichaam? Dan kan dat gevolgen hebben voor je gezondheid. Immers, 80% van je weerstand wordt bepaald in je darmen. Dus, zijn je darmen uit balans? Dan kun je allerlei ziektes en aandoeningen ontwikkelen omdat je immuunsysteem het zwaar te verduren krijgt. Hieronder meer over de oorzaken, symptomen en wat je kunt doen om een lekkende darm te herstellen.

Wist je dat voeding een grote rol speelt bij een lekkende darm? Download mijn 12 gratis recepten en ervaar hoe heerlijk een gezonde levensstijl kan zijn.

Inhoudsopgave:

Wat is een lekkende darm precies?

Wat zijn de symptomen van een leaky gut?

Wat veroorzaakt een lekkende darm?

6 tips voor een lekkende darm

Wat is een lekkende darm precies?

Zoals bekend verteren je darmen het voedsel dat je eet. Ze halen er de voedingsstoffen uit die je lichaam nodig heeft en brengen dat in de bloedbaan waarna de distributie door het lichaam plaatsvindt. Dus eigenlijk fungeren de darmen als een soort poortwachter. Ze bepalen wat wel en niet in de bloedbaan moet komen. Zodoende hebben gezonde darmen een bepaalde mate van doorlaatbaarheid. En zijn je darmen in goede conditie? Dan is er geen vuiltje aan de lucht.

Bij een lekkende darm daarentegen is de darmwand beschadigd. Wat er dan gebeurt, is dat de zogenaamde ‘tight junctions’ te groot zijn. Dit zijn minuscule openingen ofwel kanaaltjes die tussen de cellen in de darmwand lopen en die zijn verantwoordelijk voor het doorlaten van de essentiële stoffen. Staan die ‘tight junctions’ te ver open? Dan worden eveneens ongewenste stoffen als onvoldoende verteerd voedsel, bacteriën en gifstoffen doorgelaten die vervolgens in de bloedbaan en je organen terechtkomen. Dit fenomeen wordt een lekkende of hyperpermeabele darm genoemd. Gebeurt dat? Dan kan dat leiden tot ontstekingen in je lichaam en een immuunreactie uitlokken¹.

Wat zijn de symptomen van een leaky gut?

Is er sprake van een lekkende darm? Dan betekent dat doorgaans dat je darmflora is verstoord. Het laat niet alleen schadelijke stoffen door, maar ook de opname van gezonde voedingsstoffen als vitamines en mineralen verloopt minder goed. Het gevolg daarvan is dat je allerlei gezondheidsklachten kunt ervaren, zoals:

– Vermoeidheid

– Buikpijn, opgeblazen gevoel en/of winderigheid

– Diarree of obstipatie

– Huidproblemen

– Allergieën

– Gewrichtspijn

– Gewichtstoename

– Hoofdpijn

Worden de klachten van een lekkende darm niet bijtijds herkend? Dan kunnen de gevolgen ervan ernstiger zijn. Want, er zijn onderzoeken waaruit blijkt dat een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand chronische darmaandoeningen in de hand kan werken. Voorbeelden ervan zijn coeliakie², de ziekte van Crohn en prikkelbare darm syndroom (PDS).  Daarnaast zijn er enkele studies die een verband laten zien tussen een lekke darm en het ontstaan van onder meer auto-immuunziekten en andere aandoeningen³. Denk aan reuma, diabetes type 1, multiple sclerosus, ziekte van Hashimoto, fibromyalgie en chronisch vermoeidheidssyndroom. Je zou er volgens onderzoek zelfs psychische klachten⁴ als depressies en stemmingswisselingen van kunnen krijgen.

Wat veroorzaakt een lekkende darm?

Waardoor een leaky gut precies ontstaat, wordt nog volop onderzocht. Echter er zijn diverse studies en onderzoeken die laten zien dat bepaalde zaken bijdragen een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand. Zo is onder meer bekend dat een verhoogde aanwezigheid van het eiwit zonuline duidt op een lekkende darm⁵. De afgifte ervan wordt gestimuleerd door darmbacteriën en gluten. Andere factoren die mogelijk een rol spelen zijn: 

Westers voedingspatroon

Onder andere het reguliere Westerse voedingspatroon kan een goede darmwerking verminderen en zorgen voor onbalans in de darmen met als gevolg een lekkende darm. Want, het bevat nogal eens te weinig vezels⁶, te veel suiker en overmatig veel vet⁷. Er zijn overigens ook onderzoeken die menen dat voeding rijk aan lectine (bijvoorbeeld bonen, noten en peulvruchten) darmproblemen kan veroorzaken⁸.

Stress

Ook vaak en langdurig stress ervaren, vermindert een optimale werking van je darmen. Want, schiet je in de stress? Dan ligt de focus van je lijf op vechten of vluchten en alle andere processen worden dan op een lager pitje gezet. Denk aan je stofwisseling, opname voedingsstoffen evenals je darmkanaal beschermen tegen potentiele bacteriën, parasieten, schimmels en virussen.

Medicijnen

Langdurig gebruik van onder andere non-steroïde anti-inflammatoire medicijnen (NSAID’s) als bijvoorbeeld ibuprofen kunnen de doorlaatbaarheid van de darm verhogen en zo een lekkende darm in de hand werken⁹. Maar ook bepaalde antibiotica hebben een negatief effect op de darmbarrièrefunctie.

Alcohol

Ook overmatig alcoholgebruik wordt nogal eens genoemd als een factor die de poortwachtersfunctie van de darmwand vermindert en de doorlaatbaarheid van je darm verhoogt¹º.

Infecties

Er zijn eveneens studies die aantonen dat bepaalde infecties het evenwicht in de darmen ondermijnen met als gevolg toegenomen doorlaatbaarheid. Zo lopen onder meer malaria-patiënten¹¹ een hoger risico en ook een candida-infectie¹² kan leiden tot een lekkende darm. 

6 tips voor een lekkende darm

Een lekkende darm zet een flinke stempel op je dagelijkse doen en laten. Toch kun je wel degelijk zelf stappen nemen om je darmflora te herstellen door je darmbacteriën in balans te brengen. Een aantal algemene adviezen die je darmgezondheid bevorderen en leaky gut bestrijden: 

Tip 1: eet onbewerkt

Schrap bewerkte voedingsmiddelen uit je menu, want die beschadigen je darmwand. Denk aan onder andere kant-en-klaarmaaltijden, voeding uit pakjes, snelle koolhydraten, suikerrijke drankjes, kunstmatige zoetstoffen, geraffineerde olie, alcoholische drankjes enzovoort. Kortom, ga voor verse, biologische en onbewerkte voeding.

Tip 2: probiotica

Kies voor probiotica. Immers, probiotica zijn goede bacteriën die de slechte darmbacteriën bestrijden en helpen zo dus je darmflora te herstellen. Daarnaast ondersteunen probiotica ook de opname van essentiële voedingsstoffen. Overigens probiotica vind je ook in gewone groenten als asperges, artisjok, ui en knoflook.

Tip 3: gefermenteerde voeding

Zet gefermenteerde voeding als zuurkool, kefir, kimchi, miso en augurken op je menu. Deze voedingsmiddelen bevatten eveneens probiotica die de darmbalans verbeteren en dragen zo ook bij aan het genezingsproces van een lekkende darm. Verder zijn ook hennep-, chia- en lijnzaad schijnen heuse energiebommetjes voor je darmen te zijn.

Tip 4: eet vezels

Schuw vezelrijke voeding niet. Onder andere verse groenten en fruit zijn rijk aan vezels en bevorderen de groei van de goede darmbacteriën. Daarnaast houden vezelrijke voedingsmiddelen je darmen in beweging waardoor je een goede stoelgang bevordert en slechte bacteriën verwijdert uit je darmen. Gezonde vezelrijke voedingsmiddelen zijn onder meer: broccoli, artisjok, doperwten, frambozen, appels en volkoren granen.

Tip 5: anti stress

Pak ook je stress aan door elke dag even tijd voor jezelf te nemen. Mediteer bijvoorbeeld, doe aan yoga of maak dagelijks tijd voor ontspanningsoefeningen. Ook een flinke wandeling maken of een stuk fietsen, helpt stress te bestrijden.

Tip 6: L-glutamine

Overweeg een supplement. Er zijn tegenwoordig ook diverse supplementen verkrijgbaar die bijdragen aan het herstel van een lekkende darm. Bijvoorbeeld L-glutamine bevordert een gezonde darmwand¹³. Ginkgo Biloba laat in dierenstudies zien de doorlaatbaarheid van de darm te herstellen¹⁴ en ook prebiotica blijken bij te dragen aan de groei van de ‘goede’ bacteriën in de darmen.

Kortom, wil je darmgezondheid bevorderen en genezen van een lekkende darm? Neem dan je eet- en leefstijl onder de loep en breng gezonde veranderingen aan. Want, dat kan bijdragen aan het herstellen van je darmflora en de klachten die je ervaart. Verwacht trouwens niet dat je binnen een paar dagen al resultaat hebt. Het in balans brengen van je darmflora heeft enige tijd nodig.

Heb je ervaring met een lekkende darm? Reageer hieronder of deel je ervaringen via mijn Facebookpagina. Hoe ga je ermee om? Bij welke tips en adviezen heb je baat?

Wens je meer informatie over hoe je je darmen gezond houdt in de overgang? Dan help ik je graag verder. Bekijk eens mijn programma: 20 Dagen Suikervrij.

Bronnen:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28588585

2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3458511/

3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5440529/

4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18283240

5. https://www.cghjournal.org/article/S1542-3565(12)00932-9/fulltext

6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5440529/

7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4253991/ 

8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10884708

9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19148789

10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16565490/

11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9114195/

12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26752615

13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27749689

14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25473797