Oestrogenen ken je als vrouw, maar weet je ook wat xeno-oestrogenen zijn? Wel nu het zijn chemische stoffen – vaak afkomstig uit de petrochemische industrie – die zijn verwerkt in onnoemelijk veel producten. In kleding, plastic speelgoed, voedingsmiddelen, schoonmaakmiddelen, make-up, huidcrèmes, huishoudelijke apparaten, meubels enzovoort. Dus, de kans is groot dat je ermee in contact komt en dat je de stofjes onder andere via je huid, longen en spijsvertering binnenkrijgt. In je lichaam gedragen ze zich vervolgens als echte hormonen of hebben een verstorend effect op de werking van je lichaamseigen hormonen. Vandaar dat ze ook wel nep- of pseudo-oestrogenen worden genoemd. Over de gezondheidseffecten ervan is de afgelopen decennia veel te doen. Zo worden de pseudo-oestrogenen in verband gebracht met diverse gezondheidsklachten² Denk aan onder andere slechte spermakwaliteit¹, verminderde vruchtbaarheid, vervroegde overgang, verstoorde schildklierfunctie, verschillende soorten kanker tot obesitas³, diabetes, ADHD en afname IQ. Ontdek in dit blog welke hormoonverstoorders er zoal zijn en tips hoe je die xeno-oestrogenen vermijdt.
Wil je meer weten over hoe hormonen je gezondheid en je gewicht beïnvloeden? Download dan gratis mijn hormonengids, inclusief 12 recepten.
Inhoudsopgave:
Xeno-oestrogenen: bekende hormoonverstoorders
Xeno-oestrogenen verminderen? 19 tips!
Xeno-oestrogenen: bekende hormoonverstoorders
Bijgaand een overzicht met de meest bekende hormoonverstorende stoffen oftewel Endocrine Disrupting Chemicals (EDC’s)⁴ die je hormoonhuishouding in de war sturen én je gezondheid kunnen schaden.
– Bisfenol A (BPA) komt voor in polycarbonaat kunststof, epoxys en epoxyharsen en is een hardmaker in plastics. Zit onder andere in: plastics, zuigflessen, voedselverpakking (in plastic en binnenkant conservenblikken), kassabonnen en gerecycled papieren handdoeken en wc-papier.
– Ftalaten ofwel weekmakers voor kunststoffen. Ze komen voor in PVC-vloeren, kunststof tegels, tapijt met kunststof onderlaag, vinylbehang, douchegordijnen et cetera.
– Triclosan is een antibacteriële stof. Je vindt het in bijvoorbeeld verzorgingsproducten als tandpasta, zeep, shampoo, lotions, deodorant en dergelijke.
– Organotinverbindingen worden gebruikt als conserveermiddel, stabilisatoren en biociden. Tref je bijvoorbeeld aan in allerlei PVC-producten als handschoenen plus coatings voor bakplaten en bakpapier.
– Parabenen ofwel conserveringsmiddelen en hebben een bacterie- en schimmeldodende werking. Komen voor in veel verzorgingsproducten, geneesmiddelen, voedsel, tabak en schoenpoets. Butyl- en propylparabenen versterken de werking van oestrogeen wat kan leiden tot contactallergieën.
– Synthetische UV-filters als Benzofenon-3 (oxybenzon), 3-benzylideen kamfer, 4 methylbenzylideen kamfer (4-MBC), 4,4-Dihydoxybenzofenon, benzofenon, ethylhexylmethoxycinnamaat hebben een hormoonverstorende werking.
– Glycol ethers zijn oplosmiddelen in verf, schoonmaakproducten, remvloeistof en cosmetica. Ze behoren tot de vluchtige organische stoffen. Gezondheidsklachten variëren van astma en allergieën tot vruchtbaarheidsproblemen.
Uiteraard is deze lijst met xeno-oestrogenen niet compleet. Wil je meer lezen over van welke chemicaliën de gezondheidsrisico’s bekend en bewezen zijn? Via het European Chemicals Agency⁵ vind je lijsten met stofjes en eveneens regelgeving.
Xeno-oestrogenen verminderen? 19 tips!
Rijst vervolgens de vraag wat kun jij doen om de nadelige gezondheidseffecten van de xeno-oestrogenen op je lijf te reduceren? Bijgaand mijn tips.
1. Lees het etiket
Wil je de hoeveelheid xeno-oestrogenen vermijden die je binnenkrijgt? Lees dan het etiket om te achterhalen welke ingrediënten in een product zijn verwerkt. Toegegeven het vereist flink wat chemische kennis om bepaalde stoffen te herkennen. Lees daarom het bovenstaande lijstje nogmaals door met stoffen die ongezond voor je zijn. Denk aan onder meer verzorgingsproducten met propylparabenen, butylparabenen of BPA.
2. Biologische voeding
Wil je de hoeveelheid xeno-oestrogenen in je dagelijkse eten verlagen? Probeer dan zo veel mogelijk biologische voedingsmiddelen te kopen. Die bevatten namelijk geen resten van bestrijdingsmiddelen. Ga ook het liefst voor lokaal, regionaal en onverpakt.
3. Mager vlees en magere vis
Kies je voor niet biologisch vlees en/of vis? Ga dan voor de minst vette variant. De reden? Ook bij dieren slaat de overmaat aan xeno-oestrogenen zich voornamelijk op in vet. Eet je vervolgens die vetrijke dierlijke producten? Dan krijg je dus de hormoonverstoorders weer via je eten binnen.
4. Drinken en eten verwarmen
Verwarm geen eten – als magnetronmaaltijden – of drinken in plastic bakjes en/of bekers. Dan kunnen er schadelijke stoffen vrijkomen die je mogelijk ziek maken. Gebruik glas of keramiek!
5. Voeding bewaren
Bewaar restjes eten niet in plastic bakjes en bekers. Er zijn inmiddels volop alternatieven verkrijgbaar. Denk aan speciale bewaarbakken zonder BPA of andere ongezonde weekmakers. Ook kun je ervoor kiezen voeding te bewaren in een bakje van RVS.
6. Eten uit glas
Ga het liefst voor eten uit glas en laat voeding in blik links liggen. De binnenkant van blikjes wordt vaak gecoat met plastics die xeno-oestrogenen bevatten. Vermijd liever ook drank uit pakken, pakjes soep en dergelijke, want de binnenzijde van de verpakkingen heeft eenzelfde coating. Kortom, kies bij voorkeur voor eten en drinken uit glas!
7. Milieuvriendelijke waterfles
(Her)gebruik je een plastic waterflesje? Check dan altijd de code op de onderkant⁸. Je ziet dan een driehoekje met cijfers. Die geven de impact van het product op je gezondheid en milieu aan. Grosso modo kun je stellen dat de nummers 1, 2, 4 en 5 veilig zijn. Probeer plastic producten met de codes 3, 6 en 7 te vermijden. Nota bene: tegenwoordig krijgt ook biologisch afbreekbaar plastic krijgen de code 7 en dat is wel veilig. Wil je op safe spelen? Gebruik dan een milieuvriendelijke waterfles als de Dopper, ga voor een RVS flesje of kies glas.
8. Vetrijk eten in plastic mijden
Koop liever ook geen vetrijke voedingsmiddelen die zijn verpakt in plastic. Want, de weekmakers kunnen door het vet makkelijker oplossen en zo in je voeding terecht komen. Daarom is het ook beter om bak- en braadproducten te kopen die in glas zitten en niet in plastic.
9. Natuurlijke verzorgingsproducten
In heel veel huidverzorgingsproducten en make-up tref je xeno-oestrogenen aan. Van crèmes, shampoo en deo tot haarverf. Bekijk maar eens het boekje dat Greenpeace⁶ erover maakte. Ga liever voor natuurlijke en biologische alternatieven. Die zijn er tegenwoordig volop.
10. Biologische schoonmaakmiddelen
Voor het lappen van de ramen, de vloer dweilen, deuren afnemen, de was doen enzovoort zijn allerlei producten te koop die krachtig reinigen en heerlijk fris ruiken. Maar weet je dat velen hun oorsprong hebben in de petrochemie en nogal wat schadelijke xeno-oestrogenen bevatten die zich als oestrogenen gedragen? Kies liever voor biologische producten⁷ of omarm grootmoeders middeltjes als azijn, citroensap, zuiveringszout en dergelijke. Wel zo veilig en gezond.
11. Ongedierte bestrijden
Waak ervoor dat je zowel in huis als in je tuin geen pesticiden en insecticiden gebruik. Want, ook daarin tref je xeno-oestrogenen aan die schadelijk zijn. Ga voor milieuvriendelijke alternatieven.
12. Nieuwe kleding wassen
Was nieuwe kleding voor dat je het gaat dragen. Want, veel textiel dat wordt geïmporteerd bevat non-ylfenolethoxylaten (NFE). In Europa is deze stof inmiddels verboden, maar Aziatische landen gebruiken het nog bij de productie en reinigen van textiel. Trouwens? Een nadeel van dergelijke kleding wassen is dat het zo wel in het milieu terecht komt. Beter is dan de volgende tips in praktijk te brengen.
13. PVC-vrije kleding
Onder andere kleding met opdruk als logo’s en foto’s zijn vaak gemaakt met PVC-coatings en weekmakers. Koop deze bij voorkeur niet. Kies liever voor kleding van biologisch katoen en natuurlijke vezels.
14. Antibacterieel
Het klinkt zo mooi antibacterieel, maar weet je dat onder meer sokken en sportkleding met dergelijke eigenschappen hormoonverstoorders bevatten? Ga op zoek naar gezonde alternatieven.
15. Waterbestendig
In regenbroeken, rubber laarzen en andere waterbestendige kleding worden nogal eens ftalaten en tributyltin (TBT) aangetroffen. Beiden zijn hormoonverstorende xeno-oestrogenen die je beter kun vermijden.
16. Luchtverfrisser
Gebruik liever geen luchtverfrissers en geurkaarsen, want synthetische geurstoffen vervuilen de lucht en kunnen door de aanwezigheid van xeno-oestrogenen schadelijk voor je gezondheid zijn. Ga indien gewenst voor producten op natuurlijke basis.
17. Zuiver water
Drink voldoende water. Dat helpt je lever de afvalstoffen zo snel mogelijk af te voeren. En hoewel het Nederlandse water nog steeds tot de beste behoort, kan het geen kwaad om te kiezen voor gezuiverd water. Het gebruik van een waterfilter kan bijdragen aan een nog betere waterkwaliteit.
18. Huis luchten
Ook binnen in je huis hopen verontreinigende dan wel hormoonverstoorders zich op. Daarom is het gewoon goed om elke dag je huis een tijdje te luchten. Gewoon doen, net als grootmoeder deed! Daarnaast verbeter je thuis het leefklimaat door luchtzuiverende planten in huis te zetten.
19. Houd het hoofd koel
Ben je overdonderd door wat xeno-oestrogenen in je lijf doen? En waar je het zoal in aantreft? Laat je niet gek maken, is mijn devies. Doe wat je kunt om bepaalde hormoonverstoorders te vermijden. Dat draagt sowieso bij aan je gezondheid en is uiteraard ook bevorderlijk voor het milieu.
Heb je nog vragen over xeno-oestrogenen? Tips hoe je hormoonverstorende stoffen vermindert? Geef je comment hieronder of reageer via mijn Facebookpagina. Wil je graag hulp of ondersteuning bij overgangsklachten? En vermoed je dat nep-oestrogenen daar een rol bij spelen? Bekijk dan mijn programma: Overwin je Overgang
Bronnen:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1241569/
2. https://www.eea.europa.eu/publications/the-impacts-of-endocrine-disrupters
3. http://www.favv-afsca.be/Laboratoria/labinfo/_documents/2012-07_labinfo8nl_p08_nl.pdf
4. http://www.wecf.eu/nederland/nieuws/2013/
hormoonverstorende-stoffen.php5. https://echa.europa.eu/regulations
6. http://www.greenpeace.org/belgium/Global/belgium/
report/2006/4/mooi-gids-voor-schoonheid-zon.pdf7. http://www.duurzaamthuis.nl/lifestyle/schoonmaken
8. http://blog.greenjump.nl/post/2010/10/10/Plastic-nummer-1-7-PET-HDPE-PVC-LDPE-PP-PS-PC.aspx
