Overmatig transpireren tijdens de menopauze
Overmatig transpireren, kan je parten spelen tijdens de overgang. Zo’n zweetaanval wordt vaak vooraf gegaan door een opvlieger. Misschien herken je het: je hartslag verhoogt, een intense warmte verspreidt zich over je gezicht, hals en borst en aansluitend parelt het zweet over je hoofd, gezicht, hals enzovoort. Hoewel dergelijke transpiratieaanvallen variëren van zo’n 30 seconden tot pakweg 5 minuten zijn ze op z’n zachtst gezegd vervelend en naar, maar volgens medici ongevaarlijk voor je gezondheid. In dit blog ga ik verder in op de oorzaken van overmatig zweten, enkele gevolgen en ik reik je een aantal adviezen aan om overmatig transpireren tegen te gaan tijdens de overgang.
Last van overmatig transpireren? Download mijn tips voor een gezonde hormoonhuishouding.
Inhoudsopgave:
Wat is de oorzaak van excessief transpireren?
Gevolgen overmatig transpireren
Hoe omgaan met overmatig transpireren?
Wat is de oorzaak van excessief transpireren?
Zweten an sich is heel normaal. Bij warmte, inspannende lichamelijke activiteiten, sporten of als je zenuwachtig bent. Het is een natuurlijke reactie van je lichaam om ervoor te zorgen dat je niet oververhit raakt. Gemiddeld zweet een mens 1 liter per dag¹. Bij inspanning en warmte kan dat oplopen tot wel 10 liter per dag.
Wanneer je echter in de overgang belandt, kun je plots te maken krijgen met overmatig transpireren. Niet alleen ’s nachts – het bekende nachtzweten – ook overdag. Het is alsof je om de haverklap een koortsaanval hebt – de bekende opvlieger – met alle gevolgen van dien.
Waardoor echter zo’n plotseling hittegolf ofwel vapeur een zweetaanval uitlokt, is nog steeds niet precies bekend. Over het algemeen wordt verondersteld dat de dalende oestrogeenlevels de hoofdveroorzaker² zijn. Hormonale schommelingen zorgen ervoor dat de hypothalamus, het centrum in je hoofd dat onder andere verantwoordelijk is voor de temperatuur, je lichaamstemperatuur foutief inschat. Kortweg, je inwendige thermostaat is van de leg.
Want, door de daling van je oestrogeen in de overgang reageert je inwendige thermostaat alsof je lichaamstemperatuur te hoog is. Je lichaam wil vervolgens die hitte kwijt. Hierdoor verwijden de bloedvaten zich zodat er meer bloed naar je huid wordt getransporteerd om de warmte als het ware kwijt te raken. Hierdoor ga je vervolgens (overmatig) zweten. Transpiratiedruppeltjes parelen van je hoofd en gezicht, maar ook kun je helemaal doorweekt raken van het zweet. Heel onaangenaam en vaak belastend voor je dagelijkse functioneren. Na zo’n aanval daalt je lichaamstemperatuur weer en is je thermostaat weer in balans. Soms kun je dan zelfs koude rillingen ervaren. Tijdens de overgang kan dit proces van opvliegers en overmatig transpireren zich meerdere keren per dag herhalen.
En hoewel deze verschijnselen, zoals die opvliegers en zweetaanvallen, meestal worden geassocieerd met hormonale veranderingen, kunnen ook andere ziekten de oorzaak zijn, zoals: aanleg, paniekstoornissen, overmatig alcoholgebruik, overactieve schildklier, zwaarlijvigheid, bijwerkingen van medicijnen als antidepressiva en bepaalde kankervormen³.
Is de overgang de oorzaak? Dan is de kans groot dat je ook diverse andere typische menopauzeklachten ervaart. Daarbij kun je denken aan: onregelmatig menstrueren, gespannen borsten, stemmingswisselingen, slapeloosheid, vermoeidheid, vergeetachtigheid, angsten, hoofdpijn, pijnlijke gewrichten, opgeblazen gevoel, libidoverlies enzovoort. Vertrouw je het niet? Neem dan zeker contact op met je huisarts.
Gevolgen overmatig transpireren
Overmatig zweten kan je zowel tijdens je slaap als op de dag overvallen. En dat is niet alleen een kwestie van onaangenaam en onprettig. Het is ronduit naar. Want, het kan effect hebben op je hele doen en laten.
Bijvoorbeeld als je ’s nachts om de haverklap wakker wordt van de opvliegers en daaropvolgende zweetaanvallen leidt dat nogal eens tot slaapproblemen. Daarnaast kan het ervoor zorgen dat je je overdag vermoeid voelt, hangerig bent en prikkelbaar. Probeer daarom als het kan nu en dan even op de dag wat extra rust te pakken als het mogelijk is.
Daarnaast is het natuurlijk eveneens op de dag niet fijn als het zweet je geregeld uitbreekt. Ik ken vrouwen die zich enkele keren per dag moeten verschonen, omdat zij overmatig transpireren zonder daadwerkelijke extreme vorm van lichamelijke of geestelijke inspanning. Nee, dat je daar hinder en last van hebt of onder gebukt gaat, is niet vreemd. Doorweekte kleding, haar dat aan je hoofd plak en de onfrisse zweetgeur. Dat stemt je alles behalve vrolijk wanneer de overgang in alle hevigheid door je lijf giert.
Vervolgens heeft dat overmatig transpireren een behoorlijke impact. Niet alleen op je thuissituatie en sociale leven, maar ook je werk. Misschien moet je wel een paar keer per dag je kleding verwisselen. Dat kan je behoorlijk belemmeren in je doen en laten. Mogelijk durf je je niet meer in het openbaar te vertonen? Op bijeenkomsten, feestjes, sportclubjes enzovoort. Ga je je afzonderen? Meld je je ziek op je werk? De kans op emotionele en psychosociale problemen, waaronder verminderd zelfvertrouwen, sociaal isolement en depressie kunnen snel toenemen wanneer opvliegers en de daaropvolgende zweetaanvallen flink opspelen. Dat je bijvoorbeeld je werk verzuimt is niet ongewoon. Zo’n 33% van de vrouwen in de overgang laat verstek gaan op het werk vanwege overgangsverschijnselen als opvliegers en overmatig transpireren, volgens onderzoek⁴.
Hoe omgaan met overmatig transpireren?
Natuurlijk is het makkelijk gezegd: ‘Schaam je vooral niet voor deze aandoening. Het hoort er helaas gewoon bij’. En dat ga ik ook niet schrijven. Wel weet ik uit ervaring dat er een aantal dingen zijn die je zelf kunt doen om het overmatig transpireren en daarmee samenhangende opvliegers in de toom te houden. Bijgaand een aantal van mijn ervaringstips om je klachten te verminderen, namelijk:
Tip #1: Accepteer je nieuwe levensfase
– Accepteren dat dit bij deze levensfase hoort, maakt het makkelijker om mee te dealen. Daardoor neemt niet alleen de intensiteit ervan af, maar je zult er ook minder hinder van hebben. Zo kan het helpen om te praten over je klachten. Niet alleen helpt het je hart te luchten, maar kan ook bijdragen aan begrip kweken voor je situatie.
Tip #2: Voorkom stress
– Voorkom dat je zo weinig mogelijk stress hebt. Immers, stress zorgt dat er adrenaline vrijkomt en dat wakkert je opvliegers en het overmatig transpireren aan. Misschien helpt yoga je om meer te ontspannen of probeer eens mindfulness of meditatieoefeningen.
Tip #3: Draag geen synthetische kleding
– Draag liever geen synthetische kleding, want dat ademt niet en kan je een extra benauwd gevoel geven. Kies liever natuurlijke materialen als katoen en wol, want dat ademt.
Tip #4: Meerdere kledinglaagjes
– Hoe suf het misschien ook klinkt, maak gebruik van meerdere kledinglaagjes. Dus een T-shirt met een vestje of een blouse. Dan kun je makkelijk een kledingstuk uitrekken als je het even warm hebt en daarna weer aandoen als je het koud krijgt.
Tip #5: Pas je voeding aan
– Kijk ook eens naar je voeding. Wat eet en drink je zoal? Van bepaalde voedingsmiddelen is namelijk bekend dat het overgangsklachten als de opvliegers en zweetaanvallen bevorderen. Denk aan pittige kruiden, koffie⁵, alcohol⁶ en frisdranken. Maar, ook suiker en witmeelproducten. Anderzijds is van voeding dat fyto-oestrogenen (plantaardige hormonen) bevat bekend dat het je opvliegers en/of de hevigheid ervan vermindert.
Tip #6: Kijk kritisch naar je levensstijl
– Behalve letten op wat je eet, kun je ook aanpassingen doorvoeren in leefstijl. Zo blijken vrouwen die roken eerder en meer hinder te hebben van overgangsklachten. Diverse wetenschappelijke onderzoeken tonen ook aan dat vrouwen die regelmatig aan lichaamsbeweging⁷ doen minder klachten – als hot flushes en overmatig transpireren – hebben.
Tip #7: Zoek naar patronen
– Of ga op zoek naar gedragspatronen die je transpiratieaanvallen uitlokken. Misschien heeft het met je voeding, eten of levenshouding te maken. Houd gewoon eens een tijdje een dagboekje bij met wat je eet, drinkt, doet, hoe je reageert enzovoort. Misschien ontdek je zogenaamde triggers die je in de toekomst kunt vermijden.
Beïnvloeden de overgangsklachten, waaronder het overmatig transpireren, jouw leven te erg? Blijf er dan niet alleen mee rondlopen. Gedeelde smart is halve smart zegt het spreekwoord. Dus? Dat geldt hier ook. Praten over de ongemakken tijdens de overgang kan je veel opleveren. Hoe heeft jouw moeder de overgang ervaren? En je zus? Ook vriendinnen kunnen een belangrijke rol spelen om de overgangsjaren goed door te komen. Heb jij deze sociale contacten niet of lukt het je niet hierover te spreken, dan is er ook altijd nog de huisarts die je graag zal helpen en/of eventueel doorverwijzen naar een andere zorgverlener.
Wat is jouw ervaring met overmatig transpireren? Heb je er veel last van? Laat een reactie achter en ik zal er persoonlijk op reageren. Vergeet niet dit bericht te delen met anderen. Als je direct op zoek bent naar een oplossing kun je ook eens kijken naar mijn programma: Overwin je Overgang.
Bronnen:
1. http://www.noordhollandsdagblad.nl/gezond/nieuws/
article27343653.ece/Hoeveel-zweten-we-op-een-dag-Zweten-mannen-meer-dan-vrouwen
2. http://www.webmd.com/menopause/features/menopause-sweating-11?page=2
3. https://www.gezondheidsnet.nl/slapen/8-oorzaken-van-nachtzweten
4a. http://overduurzameinzetbaarheid.nl/hormonen-aan-het-werk/
4b.http://www.petronilia.nl/frontendlibs/media/22-25.pdf
5. http://www.medscape.com/viewarticle/840023
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16377461
7. http://www.dailymail.co.uk/health/article-3609000/The-best-exercise-menopause-Pilates-Yoga-like-stretching-natural-alternative-HRT.html