Kurkuma is een specerij. Je kent het waarschijnlijk wel onder de naam koenjit. Het wordt gewonnen uit de wortel van de zogenaamde geelwortelplant ‘curcuma longo’. In gedroogde en vermalen poedervorm is het oranje/geel van kleur. Toegevoegd aan bijvoorbeeld rijst zorgt het voor een mooie gele kleur en als hoofdbestanddeel in een kerriemengsel of Indiase curry is het een lekkere smaakmaker. Maar, kurkuma biedt nog veel meer. Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt inmiddels dat het kruid niet alleen een kleur- en smaakmaker is, maar ook geneeskundige krachten heeft. Een nadere kennismaking met een supergezonde specerij die volgens verhalen ooit door de Portugese ontdekkingsreiziger Vasca da Gama naar het westen werd gehaald.
Wil je koken met specerijen? Bekijk dan hier gratis 12 gezonde recepten.
Inhoudsopgave:
Wat maakt kurkuma meer dan een specerij?
Geelwortel als medicijn: de gezondheidsvoordelen
Hoeveel kurkuma innemen en hoe?
Wat maakt kurkuma meer dan een specerij?
Zowel in de traditionele Indiase als Chinese geneeskunst wordt kurkuma al eeuwenlang ingezet bij een breed scala aan gezondheidsklachten. Variërend van gewrichtsontstekingen, spijsverteringsproblemen en infecties tot koorts, leverkwalen, kneuzingen en bij menstruatieklachten.
Echter, de laatste decennia staat geelwortel ook in de westerse wereld volop in de belangstelling. De focus ligt hierbij vooral op de werkzame stof in de specerij dat curcumine heet. Dit stofje schijnt een heus medicinaal wondermiddel te zijn. De reden? Curcumine werkt niet alleen ontstekingsremmend, maar is eveneens een sterke antioxidant en een oppepper voor je immuunsysteem.
Overigens? Verse geelwortel lijkt qua uiterlijk veel op gember. Dat is niet raar, want het is familie van elkaar. Alleen is de buitenkant van kurkuma eerder oranjekleurig en is de interne structuur fijner dan van gember. Eet je er een stukje van? Dan zorgt het voor licht bittere dan wel prikkelende smaaksensatie. Verder kom je het in de ingrediëntenlijst van allerlei voedingsmiddelen tegen als E100. Vaak is geelwortel dan gebruikt als gele kleurstof ter vervanging van het veel duurdere saffraan.
Geelwortel als medicijn: de gezondheidsvoordelen
Al eerder schreef ik over de heilzame werking van kruiden die moeder natuur rijk is. En eerlijk gezegd mag een smaakmaker als kurkuma niet in dit rijtje ontbreken. Want, inmiddels wordt er steeds vaker wetenschappelijk onderzoek verricht naar deze specerij en dan met name de werking van curcumine. En steeds vaker blijkt dat het allerlei positieve gezondheidseffecten heeft en daardoor dus zeer geschikt is om voor uiteenlopende aandoeningen te worden toegepast.
Pijnstiller en ontstekingsremmer
Kamp je geregeld met hoofdpijn? Laat dan dat paracetamolletje links liggen. Probeer eens kurkuma als alternatief, want dat blijkt eveneens de pijn te stillen¹. Daarnaast werkt het ook nog eens ontstekingsremmend. Hierdoor kan het uitkomst bieden als je bijvoorbeeld een slijmbeursontsteking hebt, maar ook bij reumatoïde artritis lijkt de specerij zeer effectief te zijn². Het vermindert zowel de pijn als de zwelling.
Ziekte van Alzheimer
Trouwens? Ook voor je hersenen is kurkuma gezond. Zo blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek onder ouderen in India dat daar minder vaak de ziekte van Alzheimer voorkomt dan in de Verenigde Staten³. Waarom? Omdat in India veel meer currymaaltijden worden gegeten waar geelwortel aan is toegevoegd.
Gewicht verliezen
Een paar kilootjes verliezen lijkt ook te kunnen door dagelijks kurkuma aan je eten toe te voegen. Volgens onderzoek zorgt curcumine ervoor dat je minder vet opslaat. Want, het schijnt dat de vetcellen niet of minder worden geactiveerd⁴. Verder bevordert geelwortel het spijsverteringsstelsel. Zo draagt het onder andere bij aan het verteren van vet eten, helpt bij maagzuur en een opgeblazen gevoel.
Cholesterolverlager
Ook als je last hebt van een te hoog cholesterolniveau biedt geelwortel uitkomst. Want, niet alleen verbetert het je totale cholesterol, maar vermindert eveneens het slechte LDL cholesterol⁵. Daarbij toont onderzoek aan dat de kans op een hartaanval na een bypassoperatie fors afneemt⁶.
Kankerbestrijder
Verder wordt curcumine ook regelmatig aangeduid als kankerbestrijder. Omdat uit onderzoeken blijkt dat het de groei, ontwikkeling en verspreiding van bepaalde kankercellen⁷ tegengaat. Zo schijnt het onder andere gunstige resultaten te laten zien bij borst-, long- en prostaatkanker. En hoewel de resultaten veelbelovend zijn, blijft verder onderzoek zeker nodig en biedt alleen kurkuma gebruiken als zelfzorgmiddel geen uitkomst maar is medische behandeling zeker noodzakelijk.
Daarnaast zijn er nog tig andere gezondheidsklachten waarbij de specerij volgens wetenschappers zeker positief werkt, zoals: depressieve gevoelens, beginnende keelpijn, candida, ontgiften lever, diabetes enzovoort.
Hoeveel kurkuma innemen en hoe?
De hoeveelheid curcumine in geelwortel is gering. Volgens schattingen maakt het zo’n 3% van het totale gewicht uit. Desalniettemin hoef je er elke dag niet superveel van te eten om je gezondheid een boost te geven. Want, voor volwassenen wordt dagelijks zo’n 1 tot 3 gram geelwortel aanbevolen voor een positief gezondheidseffect. Dit staat ongeveer gelijk aan 1 tot 3 theelepels per dag.
Omdat je lichaam de curcumine uit geelwortel snel afbreekt, neemt je lichaam er maar een kleine hoeveelheid op. Gelukkig kun je die inname verhogen door koenjit te combineren met zwarte peper. Hierin zit het stofje piperine dat voor een veel betere opname door je lichaam zorgt.
Daarnaast is het ook oplosbaar in vet. Daar kun je van profiteren door bijvoorbeeld geelwortel toe te voegen aan je saladedressing op basis van gezonde extra vierge olijfolie. Of strooi het rijkelijk over verse groenten die je bijvoorbeeld wokt in een beetje kokosolie. Verhit het niet te lang, want dan gaan eveneens de goede effecten verloren.
Andere toepassingen zijn bijvoorbeeld verwerken in een soepje van linzen, courgette of bloemkool. Of voeg het eens toe aan je smoothie door de specerij op te lossen in een beetje kokos- of lijnzaadolie. Andere toepassingen zijn over zoete aardappelen of groenten strooien. Ook kun je het prima verwerken in allerlei stoofgerechten of zet er eens kop thee van. Bijvoorbeeld door een theelepel kurkuma aan je (groene) thee toe te voegen, een snufje peper, wat verse gember, beetje citroensap, een kaneelstokje en eventueel een theelepel goede kwaliteit honing. Ook kun je het water vervangen door bijvoorbeeld amandelmelk.
Kortom, er zijn heel veel mogelijkheden om deze oh, zo supergezonde specerij in je dagelijkse voedingspatroon in te passen en er zo je gezondheidsvoordeel mee te doen. Ik ben benieuwd naar je ervaringen. Of misschien gebruik je kurkuma al? En wat bereid je er zoal mee? Geef je reactie. Ik ben benieuwd.
Heb je last van overgangsklachten en ben je op zoek naar een aantal recepten met kurkuma? Bij mijn e-boek Overwin je Overgang krijg je als bonus 17 powerfoodrecepten erbij die je meer energie, gezonder en vitaler maken om je overgangsklachten te overwinnen.
Bronnen:
1. http://europepmc.org/abstract/med/3521617
2. https://www.researchgate.net/publication/221693765_A_Randomized_
Pilot_Study_to_Assess_the_Efficacy_and_Safety_of_Curcumin_in_Patients_
with_Active_Rheumatoid_Arthritis
3. http://archneur.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=776679
4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19297423
5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25277322
6. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22481014
7. http://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2407-10-491
