Te snelle schildklier: symptomen en gevolgen
Een te snelle schildklier heet ook wel hyperthyreoïdie. Dit betekent dat je schildklier overactief is en te veel schildklierhormonen aanmaakt. Die hormonen komen via je bloed in je lichaam terecht waardoor allerlei lichamelijke en geestelijke processen worden versneld. Dat kan vervolgens leiden tot allerlei vervelende gezondheidsklachten. In Nederland zijn ruim 500.000 gediagnosticeerde schildklierpatiënten en ongeveer zo’n 10% hiervan kampt met een overactieve schildklier. Daarbij komt dat vrouwen zeker 5 keer meer kans hebben op een schildklieraandoening dan mannen¹. In dit blog meer over de oorzaken en klachten die je kunt ervaren als je een versnelde schildklierwerking hebt. En ook: wat de invloed van stress is en het verband tussen gewichtsverlies en een te snelle schildklier.
Wil je recepten die je helpen om gewicht te verlezen en je gezondheid verbeteren? Download direct 12 gratis recepten.
Inhoudsopgave:
Oorzaken overactieve schildklierwerking
Snel werkende schildklier door stress
Te snelle schildklier en gewichtsverlies
Functie schildklier
Voor ik inga op een te snelle schildklier eerst wat informatie over dit orgaan. Je vindt de schildklier aan de voorkant van je hals. Zeg maar tussen het kuiltje aan de voorzijde en net onder je adamsappel. Het kliertje maakt onderdeel uit van het endocriene systeem, is vlindervormig en weegt tussen de 10 en 20 gram.
Het schildklierorgaan, dat wordt aangestuurd vanuit het brein (de hypofyse), maakt uit jodium en aminozuren schildklierhormonen aan. Zo produceert het thyroxine (T4) en tri-joodthyronine (T3). Die hormonen worden afgegeven aan je bloed en spelen vervolgens een belangrijke rol bij de stofwisseling. Simpel gezegd zorgt de schildklier ervoor dat je lichaam genoeg energie krijgt om optimaal te functioneren.
Zo zijn de schildklierhormonen van belang voor onder andere:
- Je geestelijke gemoedstoestand
- Je hartslag en bloeddruk
- Je lichaamstemperatuur
- Je lichamelijke ontwikkeling
- Je spieren en gewrichten
- Je spijsvertering
- Je vetverbranding
Normaalgesproken maakt je schildklier de juiste hoeveelheid hormonen aan. Echter? Het gebeurt ook dat het orgaan te traag werkt. De medische term daarvoor is hypothyreoïdie². Je maakt dan te weinig hormonen aan.
Er kan echter ook sprake zijn van een te snelle schildklier. Je lichaam produceert dan een overschot aan schildklierhormonen. Het werkt dan op volle toeren waardoor allerlei lichamelijke en geestelijke processen in een stroomversnelling komen. Een gevolg van een versnelde schildklierwerking kan bijvoorbeeld zijn dat je veel eet, maar toch gewicht verliest.
Maar, hoe herken je nu een schildklieraandoening?
Symptomen snelle schildklier:
Veel klachten die een te snelle schildklier kenmerken, zijn vrij algemeen. Daardoor is het best lastig zijn om een diagnose te stellen. Bijgaand een overzicht met de meest voorkomende symptomen van hyperthyreoïdie.
- Hartkloppingen en kortademig
- Trillende vingers en handen
- Snel warm en zweten
- Gejaagd, geïrriteerd en/of nerveus gevoel
- Vermoeidheid
- Darmklachten en diarree
- Gewichtsverlies ondanks toegenomen eetlust
- Warme en vochtige huid
- Onrustig slapen
- Uitpuilende ogen (ziekte van Graves)
- Opgezette schildklier (struma)
- Menstruatiestoornissen
Een te snelle schildklier treft zeker vijf keer vaker vrouwen dan mannen. Hoe dat komt, is tot op heden onbekend. Ook neemt de kans op een schildklieraandoening toe als je ouder wordt.
Verder wordt een schildklieraandoening ook nogal eens verward met bijvoorbeeld de overgang. Immers? Menstruatiestoornissen, zweetaanvallen, hartkloppingen, vermoeidheid, je opgejaagd voelen en dergelijke zijn klachten die je ook in de overgang kan ervaren. Overigens? Dat geldt idem dito voor een te traag werkende schildklier³. Dus? Herken je een aantal van de genoemde klachten? Dan is het goed een bloedonderzoek te laten doen om vast te stellen of je schildklier de boosdoeners is van je klachten.
Oorzaken overactieve schildklierwerking
Een te snelle schildklier kan ontstaan door bijvoorbeeld een ziekte of medicijnen. De meest bekende oorzaken van hyperthyreoïdie zijn:
– Ziekte van Graves
In pakweg 70% is de oorzaak van een te snelle schildklier de ziekte van Graves. Dit is een auto-immuunziekte. Wat er gebeurt, is dat je afweersysteem antistoffen aanmaakt tegen je eigen schildklier en dus overactief reageert. Vaak gaat deze aandoening gepaard met oogklachten. De aandoening komt in bepaalde families meer voor dan bij andere. Verder is bekend dat roken bijdraagt aan het ontstaan ervan en het verloop negatief beïnvloedt.
– Ziekte van Plummer (Toxisch multinodulair struma)
Bij deze aandoening produceert de schildklier steeds meer schildklierhormonen en wordt langzaam aan steeds groter. Daarnaast ontwikkelen zich meerdere knobbels (multinodulair betekent ‘meerdere knobbels’) in de klier. Het opzwellen van de schildklier heet ook wel struma. Deze aandoening komt bij ongeveer 10 tot 15% van de mensen met een te snelle schildklier voor.
– Overige oorzaken
Verder kan ook door een virusinfectie de schildklier ontsteken. Bijvoorbeeld door een keelontsteking of na een bevalling. Ook kan hyperthyreoïdie ontstaan door het gebruik van geneesmiddelen, zoals lithium (behandeling bipolaire stoornis), kelptabletten en jodiumhoudende geneesmiddelen als amiodaron (gebruikt bij hartritmestoornissen). Andere oorzaken zijn een goedaardig gezwel of andere auto-immuunziekte. Zo lopen patiënten met coeliakie en diabetes 1 een hoger risico.
Snel werkende schildklier door stress
Nu en dan stress hebben, is gewoon. Ben je echter steeds gestresst? En verkeert je lijf continu in de zogenaamde vecht- of vluchtmodus? Dan produceert je lichaam te veel stresshormonen (cortisol) en dat beïnvloedt heel veel lichaamsfuncties. Ja, ook de werking van je schildklier. Want, cortisol regisseert de prestaties van diverse hormonen waaronder die van de schildklier. Dus wordt je stresssysteem constant geactiveerd? En maakt je lijf aan de lopende band grote hoeveelheden cortisol aan? Dan verstoort dat een normale werking van de schildklier. Die kan dan te snel of te traag gaan werken.
Ook kan stress ervoor zorgen dat je afweersysteem overactief wordt. Het ziet dan het eigen lichaamsweefsel als bedreiging wat auto-immuunaandoeningen kan veroorzaken als de ziekte van Graves. Er is onderzoek⁴ waaruit blijkt dat stress de ziekte van Graves triggert en een te snelle schildklier veroorzaakt. En dat geldt dan met name bij degene die er genetisch gevoelig zijn. Wil je je schildklier in goede conditie houden? Vermijd overmatige stress dan zo veel mogelijk. Neem dagelijks tijd om te ontspannen. Doe aan yoga of mediteer. Zorg dat je genoeg slaap krijgt en eet gezond, vers en gevarieerd.
Te snelle schildklier en gewichtsverlies
Werkt je schildklier te snel? Dan worden er te veel schildklierhormonen geproduceerd en dat kan allerlei complicaties geven. Want, je stofwisseling werkt veel harder dan noodzakelijk en versnelt allerlei lichaamsprocessen. Het gevolg is dat je hart sneller gaat kloppen en je spijsvertering versnelt waardoor je onder andere last van diarree kunt krijgen. Ook stijgt je energieverbruik en treedt er gewichtsverlies op. Ook als je voldoende eet of zelfs meer. Krijg je hiermee te maken en wordt het niet (goed) behandeld? Dan brengt dat verschillende gezondheidsrisico’s met zich mee.
Zo kun je door een te snelle schildklier last krijgen van ondergewicht, ernstige menstruatiestoornissen of het uitblijven ervan. Vervolgens kan een overactieve schildklierwerking ook leiden tot extreem spierverlies, osteoporose en ernstige hartproblemen⁵.
Tot slot: Zit je in de overgangsleeftijd, ervaar je diverse onverklaarbare gezondheidsklachten en vermoed je dat je schildklier mogelijk de oorzaak is? Vraag dan een schildklieronderzoek aan. Want, via een bloedonderzoek zijn diverse afwijkingen van de schildklier op te sporen.
Heb je ervaring met een te snelle schildklier? Of last van symptomen die wijzen op een schildklierafwijking? Deel je ervaringen, stel je vragen en/of opmerkingen hieronder of reageer via mijn Facebookpagina. Wil je meer weten over de overgang? Kijk dan eens naar mijn programma: Overwin je Overgang.
Bronnen:
1. https://www.schildklier.nl/nieuws/28-weekvandeschildklier/
110-hoeveel/2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMHT0022776/
3. https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/hypothyreoidie/item41892
4. https://www.researchgate.net/publication/
8081756_Stress_and_Thyroid_Autoimmunity5. https://www.endocrineweb.com/conditions/hyperthyroidism/
hyperthyroidism-complications