Transvetten ontmaskerd: 9 ingrediënten die vol zitten met transvet
Het is geen geheim: transvetten zijn super ongezond en maken je ziek. Ze dragen bij aan onder andere hart- en vaataandoeningen. Toch tref je die schadelijke vetten in heel veel dagelijkse voedingsmiddelen aan. Want, je eet ze vaak zonder dat je er erg in hebt. Reden? Omdat het eenvoudigweg niet staat vermeld op het etiket dat een voedingsmiddel transvet bevat. Heb je dit blog gelezen? Dan ken je de belangrijkste ins en outs van die o, zo ongezonde ofwel: verborgen vetten.
Download hier gratis 12 gezonde recepten zonder transvetten.
Inhoudsopgave:
Transvetten, wat houdt dat nu precies in?
Waarom zijn die geharde vetten en boters zo slecht?
Waar tref je de ziekmakende vetten zoal in aan?
Hoe weet je of je voeding transvetten bevat?
Is het niet beter transvetten helemaal te verbieden?
Transvetten, wat houdt dat nu precies in?
Over transvet is de afgelopen jaren enorm veel gepubliceerd. Weet jij wat het is? Of ben je ook een beetje het spoor bijster? Geen probleem. Ik praat je bij.
Van nature komen de transvetten in minimale hoeveelheden voor in dierlijke producten, zoals vlees en (melk)producten afkomstig van koeien en schapen. Zo worden in de pens van de herkauwers onder andere oliën uit gras en veevoer omgezet in transvet. Deze heeft een andere samenstelling dan de versie die de voedingsmiddelenindustrie produceert en schijnt niet hetzelfde effect op je gezondheid te hebben als de kunstmatige fabrieksvetten.
De industrie bewerkt namelijk gezonde plantaardige (oververzadigde) oliën. Dat proces wordt ook wel hydrogeneren (harden) genoemd. Door dit chemische proces wordt vloeibaar onverzadigd vet omgezet naar gehard vet of geharde boter en vervolgens gebruikt in onnoemelijk veel voedingsmiddelen. Voor onder andere de textuur, smaak en houdbaarheid.
Overigens, transvetten worden al sinds pakweg 1910 geproduceerd. Echter, in de jaren vijftig zijn die vetten en masse omarmd door fabrikanten. Om de doodeenvoudige reden dat het onder andere een goedkope manier is om te zorgen dat voedingsmiddelen langer houdbaar zijn. Daarnaast draagt het ook nog eens bij aan de stevigheid en smaak ervan. Er was zelf een tijd waarin margarine – de “gezonde” vervanger van boter – voor zo’n 20% tot maar liefst 50% uit transvet bestond!
Waarom zijn die geharde vetten en boters zo slecht?
De afgelopen decennia zijn er heel wat onderzoeken gepubliceerd die keer op keer een verband leggen tussen de fabrieksmatige bewerking van de onverzadigde vetten en allerlei ziektes plus aandoeningen. Zo blijkt onder andere dat die transvetten het slechte LDL cholesterol verhogen en het goede HDL cholesterol verlagen. Ofwel het tast je bloedvaten aan en dat bevordert weer hartaandoeningen. Verder is de consumptie ervan gelinkt aan een hogere kans op diverse kankersoorten, zoals borstkanker. Maar ook:
- verminderde vruchtbaarheid
- afname zaadkwaliteit
- obesitas
- depressies
- Alzheimer
- diabetes type 2.
En deze lijst is niet compleet. Er lopen momenteel nog allerlei onderzoeken. Tot op heden is er weinig positiefs te melden over transvet.
Waar tref je de ziekmakende vetten zoal in aan?
Natuurlijk spreekt het voor zich dat je wilt weten in welke voedingsmiddelen die transvetten zitten. Want, misschien denk je van jezelf dat je let op vet. Gezonde keuzes maakt en zorgt voor volop variatie. Toch tref je – zonder er misschien erg in te hebben – die ongezonde vetten nog in tig voedingsmiddelen aan in de winkelschappen. Want, de fabrieksvetten zitten onder andere in:
- bladerdeegproducten, koekjes, snoep en chips
- margarine en halvarine
- gebak en cake
- frituurvet en in snacks gebakken in hard vet
- diepvriesproducten als kroketten, frikandellen, patat et cetera
- koffiecreamer
- pizza’s, croissants, pistoletjes
- kant-en-klare maaltijden
- instant sauzen en mixen
Eigenlijk is de lijst met voedingsmiddelen waarin transvet zit te uitgebreid om op te noemen. Ongemerkt krijg je het op de een of andere manier toch binnen. Om je te helpen, is het misschien handiger om te weten hoe je die schadelijke vetten in voeding herkent.
Hoe weet je of je voeding transvetten bevat?
Om te achterhalen of er nepvetten in voedingsmiddelen zijn verwerkt, doe je er goed aan de voedingsetiketten te lezen. Want, het blijft lastig die ziekmakers te ontmaskeren in de ingrediëntenlijst van allerlei etenswaren. Enkele veelvoorkomende benamingen voor de vetten zijn onder andere:
- gedeeltelijk geharde olie of vet
- plantaardig vet
- geharde vet of olie
- gehydrogeneerd vet of olie
Dus, staat dit op een etiket? Dan weet je dat je te maken hebt met een ongezonde vorm van vet.
Trouwens, in Nederland wordt tegenwoordig op de verpakking van onder andere bij margarines en halvarines wel deels aangegeven wat het transvetgehalte is. Maar, of je dat werkelijk houvast biedt is de vraag. Want, wat heb je aan een vermelding die zegt: minder dan 1%? En bevat het minder dan 0,5%? Dan mag het zelfs naar omlaag worden afgerond. Inderdaad 0%. Tja,… daar schiet je dus eigenlijk weinig mee op.
Is het niet beter transvetten helemaal te verbieden?
Die vraag kwam ook in mij op. Immers, het is tegenwoordig algemeen bekend dat die fabrieksvetten superslecht voor je zijn. Waarom dan niet verbannen uit voeding? De gezondheid van de wereldbevolking heeft er baat bij.
Inmiddels spannen diverse landen zich in om het gebruik van nepvetten aan banden te leggen en/of hebben regels voor wat betreft de etikettering ervan. In onder andere Amerika moet sinds 2006 het transvetgehalte vermeldt worden op etiketten van voedingsmiddelen. En vorig jaar heeft de Amerikaanse voedsel-en warenautoriteit FDA een verbod op transvetten uitgevaardigd waarin staat dat de vetten over enkele jaren helemaal verdwenen moeten zijn.
Europa daarentegen is nog niet zover. Wel hebben Denemarken en Oostenrijk wetgeving die het gebruik van transvetzuren tot een minimum beperkt namelijk minder dan 2%. Daarnaast kennen ook IJsland, Noorwegen en Zwitserland strenge regels. Maar, vermelding op etiketten EU-breed is er niet. Laat staan een verbod. Overigens dringt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO daar wel op aan. Maar de angst – die onder meer milieuorganisaties beschrijven – is dat het totaal verbieden van transvetten tot een toenemende vraag naar palmolie zal leiden wat weer consequenties heeft voor het regenwoud.
De Nederlandse overheid is overigens voor een Europees verbod van industriële transvetzuren. Eenvoudigweg omdat dan iedereen zich daaraan moet houden. Ondertussen hebben Nederlandse voedingsmiddelenfabrikanten onderling afspraken gemaakt om de toepassing ervan te limiteren. Daardoor is het aandeel ervan in voedingsmiddelen in Nederland gedaald. Maar, in hoeverre blijft koffiedik kijken.
Wel kent Nederland een advies van de Gezondheidsraad. Die stelt dat het gezonder is de inname van transvet te beperken tot niet meer dan 1% van de voedselinname per dag. Dat klinkt heel mooi en het is een nobel streven. Echter, hoe kun je dat vaststellen als het transvetgehalte niet op de verpakking staat vermeld?
5 tips nepvetten vermijden
Wil je gezond en gevarieerd eten? Transvetten vermijden? Bijgaande enkele praktische handreikingen als het om vetten, namelijk:
- Laat kant-en-klare pakjes en zakjes links liggen. Bereid je maaltijden helemaal zelf.
- Houd je verre van junkfood. En… heb je zin in koekjes of een cake? Bereid het dan zelf met gezonde vetten.
- Kies daarnaast voor verse, natuurlijke en plantaardige producten. Bij voorkeur biologisch.
- Gebruik de goede oké vetten ofwel onverzadigde varianten. Doe olijfolie extra vierge over je salades. Bak, braad en wok in kokosolie, biologische roomboter (van gras gevoerde) koeien of kies geklaarde boter (ghee).
- Eet vervolgens 2 keer per week vette vis. Dat is onder andere rijk aan gezonde omega 3 vetzuren. Dat geldt ook voor onder andere avocado’s evenals noten plus zaden.
Wil je meer lezen over gezond en natuurlijk eten zonder transvetten? Neem dan eens een kijkje bij mijn programma: Slank door de Overgang.