Zuivel mythe ontmaskerd: waarom melk niet gezond is en onnatuurlijk

Zuivel mythe ontmaskerd: waarom melk niet gezond is en onnatuurlijk

Zuivel, zoals melk, dat moet je drinken. 3 glazen per dag! Joris Driepinter zei het al! Ben je nu 40+ dan herinner je je hem vast nog wel. Hij figureerde in de jaren zestig en zeventig in commercials om melk te promoten. Want, daar werd je beresterk van. Inderdaad zuivelproducten bevatten onder andere calcium. Dat draagt bij aan stevige en sterke botten. Maar, inmiddels lijkt het tij te keren. Steeds meer onderzoeken, publicaties en voedingsdeskundigen twijfelen aan de positieve effecten van zuivel op de gezondheid. En eerlijk is eerlijk: ik ben er ook geen grote fan van. Waarom zuivelproducten als melk helemaal niet zo gezond zijn. Zeker, wanneer je in de overgang bent en welke alternatieven er zijn.

Download hier gratis 12 zuivelvrije en gezonde recepten.

Inhoudsopgave:

Waarom is zuivel helemaal niet zo gezond?

Nog meer redenen om zuivelproducten als melk te mijden!

Alternatieven voor zuivel tijdens de overgang

Waarom is zuivel helemaal niet zo gezond?

Dat je calcium nodig hebt is een feit. Onder andere om je botten in conditie te houden en osteoporose tegen te gaan. Dat geldt zeker wanneer je in de overgang bent. Want, door het dalende progesteron– en oestrogeenpeil wordt de botontkalking versneld. En misschien denk je dan ook direct: laat ik maar veel zuivelproducten nemen. Immers, ben je boven de veertig jaar dan is je – mede dankzij Joris Driepinter – met de paplepel ingegoten dat melk goed en gezond is! Trouwens? Hele generaties vrouwen zijn er oud mee geworden.

Maar, realiseer je wel: de zuivelproducten die je tegenwoordig in de supermarkt koopt, zijn wel van een andere kwaliteit dan die je grootmoeder en haar moeder bijvoorbeeld nuttigden. Die was niet afkomstig van massaproductie. Die kwam rechtstreeks van de boer een eindje verderop. Van koeien die puur natuur aten. Tegenwoordig is dat natuurlijk totaal anders. Zuivelproducten komen uit de fabriek. Zijn bewerkt en voorzien van allerlei zogenaamde extra gezonde toevoegingen….

Ga ik nog veel verder terug in de tijd? En kijk ik naar de oermens? Die kende helemaal geen zuivel. Dat stond eenvoudigweg niet op het dagmenu. Daarbij komt? Eigenlijk is er geen enkel zoogdier, tot welke groep wij zijnde homo sapiens behoren, dat melk van een ander zoogdier drinkt. Alleen moedermelk. Dat drinkt een pasgeboren zoogdier en dan eigenlijk bij voorkeur alleen van z’n eigen moeder. Bij gebrek aan voedingsmiddelen is het door de eeuwen heen onderdeel van ons voedingspatroon geworden. Er werd ontdekt dat wanneer je schapen, geiten, koeien en dergelijke na de geboorte van de ‘jonkies’ bleef melken het melk bleef produceren. Maar, als je het reëel bekijkt dan is het heel tegennatuurlijk om melk van een ander zoogdier te drinken.

In dit verband moet ik overigens ook denken aan de lactose (melksuiker) die in melk zit. Die moet bij de mens door het enzym lactase worden afgebroken waarna het pas door het lichaam kan worden opgenomen. Bij pasgeboren zoogdieren is dat enzym van nature aanwezig en daardoor kunnen zij de moedermelk goed opnemen. Bij ons mensen is dat niet altijd het geval. Wij krijgen als pasgeboren baby’s dat enzym via de moedermelk binnen. Echter, na het vierde levensjaar neemt het enzym af. Daardoor kan het voor je darmen lastiger worden om zuivel te verteren en kun je last krijgen van lactose intolerantie. Ongeveer 70% van de wereldbevolking kampt daarmee. Ook schijnt lactose je darmflora dusdanig negatief te beïnvloeden waardoor er allerlei gifstoffen vrijkomen die kunnen bijdragen aan diverse ziektes, zoals artritus en diabetes, maar ook kanker wordt regelmatig in dit verband genoemd.

Vervolgens blijkt ook nog eens dat het menselijke lichaam de caseïne-eiwitten in melk slecht verteert. Melk bestaat hier voor zo’n 80% uit. Weet je lichaam niet hoe hiermee om te gaan? Dan kan dat zorgen voor allerlei vervelende gezondheidsklachten, zoals: energiegebrek, vermoeidheid, hoofdpijn, huidproblemen en astma.

Er zijn trouwens nog meer argumenten te noemen waarom je zuivel beter links kunt laten liggen. Zowel als je in de overgang bent, maar ook als je er niet mee te maken hebt.

Nog meer redenen om zuivelproducten als melk te mijden!

Over het algemeen wordt gezegd: dat zuivel goed is om botontkalking en dus botbreuken tegen te gaan. En wat blijkt nu? Het schijnt de kans erop juist in de hand te werken! Tenminste volgens een publicatie in het British Medical Journal gebaseerd op een Zweeds onderzoek uit 2014 aan de hand van observaties.

De Zweedse wetenschappers volgenden gedurende 20 jaar ruim 60.000 vrouwen en ruim 45.000 mannen en hun melkconsumptie. Wat bleek? Bij vrouwen die dagelijks meer dan 680 milliliter (vergelijkbaar met 3 glazen melk per dag) dronken, nam de kans op heupfracturen met 50% toe. De oorzaak? Volgens de Zweedse wetenschappers is de grote hoeveelheid suikers (waaronder lactose) in de melk daar medeverantwoordelijk voor.

Met vergelijkbare uitkomsten kwam trouwens ook de Harvard Medical School eind vorige eeuw. Het hield gedurende 12 jaar de melkconsumptie van 121.000 Amerikaanse verpleegkundigen tussen de 39 en 54 jaar bij. De vrouwen die twee glazen melk (of meer) dronken hadden 45% meer kans op een gebroken heup dan vrouwen die één glas of minder dronken.

Dit is overigens nog niet alles. Want, behalve kalk bevat melk ook fosfor en magnesium. Om deze stoffen goed in het lichaam op te nemen is het van belang dat de verhoudingen tussen calcium, fosfor en magnesium kloppen. De ideale verhouding tussen calcium, fosfor, magnesium is simpel gezegd 2:1:1. Ofwel: twee keer zoveel calcium als fosfor en magnesium. Nu blijkt dat zuivel evenveel fosfor als calcium bevat en kalk weer veel minder magnesium. Je lichaam heeft daar weinig aan. Om de balans te herstellen spreekt je lichaam de kalk in je botten aan. Hierdoor worden je botten nog zwakker. Door meer melk in te nemen, los je het niet op. Eigenlijk raak je dan van de regen in de druk. Want, je draagt op termijn bij aan botontkalking. En dat is nu net wat je voor wilt zijn tijdens de menopauze. Wat je dan wel kunt doen?

Alternatieven voor zuivel tijdens de overgang

Tegenwoordig zijn er genoeg zuivelvervangers. Gelukkig zijn er tegenwoordig volop andere producten dan zuivel die ervoor kunnen zorgen dat je toch je kalk binnenkrijgt.

Dat kan enerzijds door te kiezen voor alternatieven. Zo zijn bekende vervangers van melk onder andere: amandel-, rijst- en havermelk. Die kun je heel goed toepassen in smoothies, shakes, granenontbijtjes en dergelijke.

Daarnaast kun je calcium uit groene groenten halen, zoals: broccoli, paksoi, spinazie en dergelijke. Maar ook bonen, noten en zaden bevatten veel calcium. Trouwens ook tofu en brandnetelthee doen je botten goed.

Verder is het zaak dat je genoeg vitamine D binnenkrijgt. Voor 2/3 deel is zonlicht daar de allerbelangrijkste bron voor. Geniet er zo veel mogelijk van door dagelijks minimaal 15 minuten naar buiten te gaan. Houd er overigens wel rekening mee dat op latere leeftijd je huid dunner wordt en daardoor minder goed in staat is om de vitamine op te nemen. Het is daarom aan te bevelen om als 40+ vrouw, maar zeker boven de 50 jaar, een vitamine D supplement te nemen. De rest van de vitamine D moet je dus via je voeding binnenkrijgen. Vooral vette vis als zalm en makreel zijn goede bronnen, maar ook in vlees en eieren tref je het in kleine hoeveelheden aan. Daarnaast is het toegevoegd aan onder meer halvarine en margarine. Echter ben ik geen voorstander van halverine en margarine: het zijn vaak ontzettend bewerkte producten.

Behalve letten op je voeding is het ook van belang je verdere leefstijl onder de loep te nemen. Zorg er onder andere voor dat je volop blijft bewegen. Elke dag. Om je botten sterk te houden en je spieren soepel. Van tennissen en powerwalken tot dansen. Zeker doen. Een half uur matig intensief bewegen bevordert bovendien de aanmaak van de zogenaamde feelgood hormonen, endorfines. Heerlijk!

En… heb je een druk leven en veel last van overgangsklachten? Dat kan de nodige stress geven. Neem dagelijks de tijd om die spanningen achter je te laten. Want, stress kan namelijk een magnesiumgebrek in de hand werken en dat is niet bevorderlijk voor je botten. Doe ontspanningsoefeningen of wandel een flink stuk in de natuur. Met je hond, vriendin of alleen. Dat werkt rustgevend. En denk je te weinig magnesium binnen te krijgen? Geloof Joris Driepinter niet! Laat zuivel zo veel mogelijk staan. Ga liever voor pijnboompitten, paranoten, zeewier en sojaboontjes.

Ben je op zoek naar gezonde en gevarieerde voeding voor tijdens de overgang? Zoek je lekkere recepten zonder zuivel? Neem een kijkje bij mijn online programma: 50 Recepten in 30 Minuten

Over de schrijver
Lourens
Door

Lourens

op 18 Mar 2016

Heb je ook een link naar een wetenschappelijk onderzoek die je beweringen staven?Hoe komt het dat zelfs de overheid gebruik van zuivel juist blijft stimuleren? quote www.voedingscentrum.nl :Melk en melkproducten zoals kaas, yoghurt en karnemelk passen in Nederland in een gezond voedingspatroon.!!!Het is daarom opgenomen in de Schijf van Vijf !!!Melk en melkproducten leveren veel goede voedingsstoffen. Ze bevatten eiwit en zijn een bron van de vitamines B2, B12 en calcium. Het vet in melk bevat wel veel verzadigde vetten. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Eet je magere melkproducten, dan krijg je niet te veel verzadigde vetten binnen.: einde quote.Ik begrijp dat de overheid er belang bij heeft de zuivel industrie te promoten, maar zou men dat zelfs doen te koste van de volksgezondheid en dus juist de ouderen nog meer afhankelijk maken van de zorg?Ik wil je graag geloven want het is onnatuurlijk om moedermelk op je 50ste te blijven drinken. Maar ja eten en drinken we niet ontzettend veel voedingstoffen die niet verkrijgbaar waren in de oertijd of door de locatie waar je woont?En hoe gezond zijn de groenten en fruit nog tegenwoordig door alle eenzijdige meststoffen en onrijp oogsten?In feite is onze hele voedingsindustrie zo ziek als het maar zijn kan. Dus wat is de oplossing?

Ria Kamelle
Door

Ria Kamelle

op 18 Mar 2016

Beste Lourens,Dank je wel voor je reactie. Hierbij een aantal bronnen waar je om vroeg:- D. Feskanich, W.C. Willet, G.A. Colditz, "http://ajcn.nutrition.org/content/77/2/504.full.pdf+html" rel="nofollow">Calcium, Vitamin D, milk consumption, and hip fractures: a prospective study among postmenopausal woman" The American Journal of Clinical Nutrition vol. 77 (2003)- D. Feskanisch, ScD Walter C. Willett et all."http://milk.procon.org/sourcefiles/harvard.pdf" rel="nofollow">Milk, dietary Calcium, and bone fractures in woman: a 12-year prospective study" American Journal of Public Health" vol. 87 (1997)Om terug te komen op je vraag waarom promoot de overheid zuivelproducten? Er zijn verschillende redenen.1. Economische belangen: de zuivelexport in Nederland is groot. In 2005 was dit nog 3,8 miljard euro en in 2014 was dit gestegen tot 7 miljard euro. In de jaren '30 was er ook een crisis en was er een melkoverschot. Hieruit is ook Joris Driepinter ontstaan vanuit het zuivelbureau.2. Belangen: de overheid heeft een ander belang dan jezelf als individu. Zo kijkt de overheid eerder naar cijfers als een landelijk gemiddelde over de gezondheid van de (beroeps)bevolking. Neem een ander relatief goedkoop product zoals brood. Zelf kun je een glutenintolerantie hebben, terwijl de overheid dit product bestempeld als gezond omdat het jodium bevat.3. Industrie: vergeet niet dat een machtige branche waar veel geld mee gemoeid gaat ook veel invloed heeft. Onderzoek is duur. Veel onderzoek over voeding wordt gefinancierd door de voedingsindustrie, zodat bepaalde claims gebruikt kunnen worden.Het is overigens niet helemaal zo zwart/wit. Ik hoor van verschillende mensen uit mijn omgeving dat ze van rauwe melk, kefir en kwark (van rauwe melk) veel gezondheidsproblemen verdwijnen zoals: astma en exceem. Daarbij mag wel gezegd worden dat de dieren van deze producten grasgevoerde dieren zijn. De huidige koeien krijgen eigenlijk niet meer hun natuurlijke voedsel. De melk wordt hedendaags gepasteuriseerd en gehomogeniseerd.Mijn oplossing: ik zou vooral experimenteren met voedsel. Het is voor iedereen persoonlijk. Neem bijvoorbeeld eens een week of 2 geen zuivelproducten. Voel je je hierdoor beter? En let vooral op hoe je lichaam reageert op zuivel nadat je een pauze van 2 weken zuivelvrij eten hebt geprobeerd. Persoonlijk heb ik veel meer energie en ben ik veel minder snel ziek dan voorheen.Met hartelijke groet,Ria Kamelle

Lourens
Door

Lourens

op 26 Mar 2016

Hoi Ria,Bedankt voor je uitgebreide reactie. Ik ga het eens zuivelloos proberen. Ik ben wel een yoghurt junkie :-(.mvg,Lourens

Susan
Door

Susan

op 21 Aug 2017

Hallo Ria, Ik ben het helemaal met je eens dat massaproduktie de mens kapot maakt i.p.v. beter.Voeding ziet er tegenwoordig uit als voeding maar is geen voeding meer.Mensen lopen op deze manier ernstige tekorten op wat gevolgen heeft voor de gezondheid. Wel vreemd dat je voor de inname van vit.D margarine en halvarine adviseerd: gemaakt van koemelk en sterk bewerkt in de fabriek,totaal nutteloze voeding zoals veel van onze voeding.Je weet bijna niet meer wat je eten moet.Alles draait om massaproduktie.Je kunt alleen nog de superfoods pakken maar ook dat is een hype en zal dezelfde weg gaan als andere voeding.Denk dat je het beste nog je eigen moestuin kan beginnen,ver van de stad en dan eerst de bodem goed voeden.Een broccoli haalt zijn voedingsstoffen immers uit de grond waar die op groeit.Eigenlijk is de "voeding" die we kopen in de supermarkt weggegooid geld.Zelfs biologische voeding wordt gekweekt op arme grond.Fijn dat er geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt maar verder zit er weinig in.Als het eruit ziet als een bloemkool wil het nog niet zeggen dat het de voedingsstoffen heeft van een bloemkool.

Ria Kamelle
Door

Ria Kamelle

op 21 Aug 2017

Hoi Susan, klopt in het artikel staat dat halvarine en margarine inderdaad bronnen zijn van vitamine D. Het komt onduidelijk naar voren dat ik het zelf niet eet en ik kan het ook niet aanbevelen. Heb het er nu bijgezet. Superfoods, ja ik moet eerlijk zeggen dat ik in mijn recepten er weinig tot geen gebruik van maak. Voor veel vrouwen met een groot gezin is het ook te prijzig. Dank voor je feedback!

H Harder
Door

H Harder

op 17 Nov 2020

Lees net je verhaal over zuivel op de website en referentie naar wetenschappelijk onderzoek. Dezelfde groep onderzoekers (Feskanich et al) heeft echter recent (2018) een heel andere conclusie getrokken uit hun onderzoek: "higher milk consumption was associated with a lower risk of hip fracture". Er zijn dus nog veel onduidelijkheden. Voor meer informatie zie doi: 10.1007/s00198-017-4285-8.

Reactie plaatsen