Is er een verband tussen vervroegde overgang en depressie? Dus, dat je niet lekker in je vel zit, stemmingswisselingen ervaart, down bent, oververmoeid en nergens zin in hebt? Ja, concluderen onderzoekers in een recente publicatie in het toonaangevende Amerikaanse magazine Menopause. Die onderzoeksresultaten deel ik in dit blog. Verder ga ik in op hoe je een depressie herkent en geef ik een aantal tips om je depressieve klachten tegen te gaan. Want, een flink aantal vrouwen in de overgang heeft er last van, getuige cijfers uit heden en verleden. Nee, de vervroegde overgang en depressie is zeker geen onzin of aanstellerij.
Wist je dat je van gezonde voeding gelukkiger wordt? Klik hier voor gratis 12 recepten en mijn hormonengids die je helpen aan meer gezondheid en een hoger geluksgevoel.
Inhoudsopgave:
Vervroegde overgang en depressieve gevoelens
Onderzoek naar vervroegde overgang en depressie
Uitkomsten onderzoek naar vervroegde overgang en depressie
Cijfers over depressie bij vrouwen en overgang
Vervroegde overgang en depressie, zo herken de klachten
7 tips bij depressiviteit in de (vervroegde) overgang
Hulp bij vervroegde overgang en depressie
Vervroegde overgang en depressieve gevoelens
Kom je voor je 40e jaar in de overgang? Dus menstrueer je onregelmatig? Heviger of blijven de maandelijkse bloedingen/maanstonden zelfs uit? En heb je tegelijkertijd last van allerlei onverklaarbare klachten? Als stemmingswisselingen, onrust, angst, lusteloosheid, concentratieproblemen enzovoort? Dan kan er sprake zijn van een vervroegde overgang en depressie.
Oorzaak? Hormonale husselingen en die kunnen een achtbaan aan emoties veroorzaken waaronder een depressie. Overigens dat die hormonen zo’n enorme impact op je gemoed hebben is geen nieuws. Niet alleen aan het eind van je vruchtbare jaren, maar ook op andere momenten in een vrouwenleven kunnen hormonale schommelingen zorgen voor emotionele instabiliteit als sombere gevoelens en depressies. Bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap en na de bevalling.
Maar, waarom voelen sommige vrouwen zich zo down in de overgang en hebben andere vrouwen die in hetzelfde schuitje zitten nergens last van? Allemaal hebben ze immers te maken met fluctuerende hormoonspiegels. En juist dat is wat de Amerikaanse wetenschappers nader hebben onderzocht.
Onderzoek naar vervroegde overgang en depressie
Al vaker is in studies de suggestie gewekt dat hormonale schommelingen het risico op een depressie verhogen. Rijst de vraag: is er ook een connectie tussen de vervroegde overgang en depressie?
In de publicatie in Menopause¹, het tijdschrift van The North American Menopause Society (NAMS), schrijven de onderzoekers dat zij zich specifiek op het hormoon oestradiol hebben geconcentreerd. Waarom? Omdat dit het belangrijkste vrouwelijke geslachtshormoon is. Het is namelijk verwant aan oestrogeen én betrokken bij het regelen van onder andere de menstruatiecyclus. Verder is oestradiol verantwoordelijk voor de productie en hoeveelheid serotonine². Van deze zogenaamde neurotransmitter, die ook wel als gelukshormoon wordt omschreven, is bekend dat het onder meer invloed uitoefent op je stemming en een rol speelt bij depressies.
Voor het onderzoek analyseerden de wetenschappelijke onderzoekers de gegevens van 1.306 premenopauzale vrouwen tussen de 42 en 52 jaar. De vrouwen zijn gedurende 10 jaar gevolgd. In die periode beantwoorden zij vragen over onder andere wanneer zij voor het eerst menstrueerden, maar ook: hoelang zij hormonale anticonceptiemiddelen – zoals de pil – gebruikten, het aantal zwangerschappen en borstvoeding.
Op basis van de antwoorden, konden de onderzoekers vaststellen hoelang de onderzoekdeelnemers in hun leven waren blootgesteld aan oestradiol en wat de gevolgen daarvan waren.
Uitkomsten onderzoek naar vervroegde overgang en depressie
Volgens het onderzoek heeft de duur van blootstelling aan oestradiol zeker consequenties. En ja, er is een verband tussen de vervroegde overgang en depressie.
Want, des te langer vrouwen oestradiol produceerden, des te kleiner de kans op een depressie. Omgekeerd geldt: des te vroeger vrouwen in de overgang kwamen, des te groter was de kans op depressieve klachten.
Verder stellen de onderzoekers dat ook minder menstruatiecycli tijdens het vruchtbare vrouwenleven de kans op depressieve klachten verhogen. Ook kan langdurig gebruik van anticonceptiemiddelen – als de pil – juist beschermen tegen een depressie, volgens de onderzoekers.
Vervolgens blijkt dat het aantal zwangerschappen en borstvoeding geven geen invloed heeft.
Overigens de publicatie in Menopause staat niet op zich. Een online publicatie in het tijdschrift JAMA Psychiatry³ in 2016 concludeert eveneens dat een vervroegde overgang en depressie hand in hand kunnen gaan. Ofwel: je loopt een hoger risico op depressieve klachten als je op jongere leeftijd in de overgang komt. Voor de publicatie analyseerden de onderzoekers de resultaten van 14 onderzoeken met bijna 68.000 vrouwen. De bevindingen suggereren dat langere blootstelling aan oestrogenen een beschermend effect kan hebben.
Cijfers over depressie bij vrouwen en overgang
Verdiep je in de cijfers over depressiviteit? Dan wordt gesteld dat vrouwen bijna twee keer zo vaak depressief zijn als mannen. Volgens schattingen krijgt maar liefst 24% van de vrouwen ermee te maken en ongeveer 13% van de mannen⁴.
En het is niet alleen zo dat vrouwen er vaker last van hebben dan mannen. Ook is er een piek te zien in het aantal vrouwen tussen de 45 en 59 jaar dat zich bij de huisarts meldt met depressiesymptomen, aldus CBS-cijfers over depressiviteit en antidepressiva⁵.
Tot een vergelijkbare conclusie komt een promotieonderzoek⁶ onder 10.045 mensen die de huisarts bezochten met uiteenlopende klachten. Uit het onderzoek blijkt eveneens dat vrouwen tussen de 41 en 57 jaar meer kans op een depressie hebben. Een van de redenen is dat het effect van stressvolle levensgebeurtenissen op middelbare leeftijd het sterkst is.
Tot slot onthult een langlopende studie⁷ vervolgens welke impact een depressie op een vrouw kan hebben. Het schijnt dat er tussen 1992 en 2011 wereldwijd meer vrouwen zijn overleden door een depressie. Het aantal is in die periode zelfs met 50% omhoog gegaan.
Allemaal cijfers die er niet om liegen. Je zou verwachten dat een huisarts je serieus neemt als je aanklopt met overgangsklachten. Van vervroegde overgang en depressie, angststoornissen, slaapproblemen tot oververmoeidheid, concentratieproblemen en andere onverklaarbare pijntjes. Maar, volgens recente berichten in de media⁸, is dat niet zo. Overgangsklachten waaronder depressies, angsten en dergelijke, worden niet altijd herkend of nogal eens weggewimpeld onder het mom van: “Even doorbijten. Het hoort er nu eenmaal bij”.
Vervroegde overgang en depressie, zo herken de klachten
Zit je in de vervroegde overgang en vermoed je een depressie? Je hebt te maken met een heuse depressie als je elke dag somber bent én/of niet meer van activiteiten in je leven kunt genieten. Daarnaast ervaar je vaak allerlei andere klachten, namelijk:
– verminderde concentratie; een boek lezen of televisiekijken lukt niet
– oververmoeid zijn en totaal geen energie hebben
– besluiteloosheid ervaren; de meest eenvoudige beslissingen nemen, lukt niet
– traag zijn of onrustig en snel geïrriteerd
– slapeloosheid, slecht slapen of juist heel veel slapen
– afvallen of in gewicht aankomen; je hebt geen zin in eten of eet overmatig veel
– je schuldig voelen of waardeloos en overbodig
– denken aan de dood of zelfdoding; het leven is een groot zwart gat en je ziet er geen heil meer in
Herken je een aantal van deze depressieve gevoelens? En beïnvloeden die je dagelijks? Bij bezigheden thuis, op je werk en in je vrije tijd? Heb je er langer dan 2 weken last van? Dan heb je een depressie. Denk dan niet: dat gaat wel over. Neem je gevoelens serieus en onderneem actie.
7 tips bij depressiviteit in de (vervroegde) overgang
Heb je te maken met een vervroegde overgang en depressie? Bijgaand een aantal adviezen.
– Krop je gevoelens niet op, maar praat met je partner, familie en vrienden over je gevoelens. Ook steun zoeken bij andere vrouwen in de overgang – lotgenoten – biedt uitkomst.
– Zorg voor regelmaat in je leven. Sta bijtijds op, eet op vaste tijden en ga op tijd naar je bed toe.
– Blijf lichamelijk actief. Maak elke dag een wandeling of fiets een stuk. Bewegen is een bewezen remedie tegen depressieve gevoelens.
– Jakker niet door, maar doe een stapje terug en gun jezelf wat tijd. Dus, ga korter werken en focus je thuis op eenvoudige en simpele taken. Heb je een gezin? Vraag dan zeker de gezinsleden je te helpen.
– Doe dagelijks ontspanningsoefeningen om tot rust te komen en grip te krijgen op je angsten. Onderneem eveneens fijne en ontspannende activiteiten, ook als je er geen zin in hebt. Het verzet je gedachten.
– Volg een online zelfhulpcursus of lees een zelfhulpboek. Je krijgt meer inzicht in wat een depressie is en krijgt handvatten aangereikt hoe je ermee kunt dealen. Ook bestaan er groepscursussen waar u leert uit een depressie te komen.
– Wees lief voor jezelf en smoor dat boze, mopperende en negatieve stemmetje in je hoofd. Richt je op wat wel goed gaat. Zeg dat je mooie ogen hebt, goed dat je een boodschapje hebt gedaan, bijtijds bent opgestaan enzovoort. Dat stemt je positiever en helpt je depressieve gevoelens te verminderen.
Hulp bij vervroegde overgang en depressie
Doorgaans verdwijnen de depressieve gevoelens na verloop van tijd. Is dat niet het geval? Schakel dan hulp in bij de vervroegde overgang en depressie. Want, er zijn diverse behandelmethodes⁹. Denk aan cognitieve gedragstherapie en interpersoonlijke psychotherapie. En soms is het nodig om een depressie tijdelijk te behandelen met medicijnen.
Heb je ervaring met de vervroegde overgang en depressie? Deel je ervaringen hieronder of via mijn Facebookpagina.
Wens je hulp bij de vervroegde overgang en overgangsklachten? Van stemmingswisselingen, angsten, depressieve gevoelens en dergelijke? Bekijk dan eens mijn programma over: Overgangstransformatie.
Bronnen:
1. https://journals.lww.com/menopausejournal/Citation/2017/12000/
Lifelong_estradiol_exposure_and_risk_of_depressive.6.aspx
2. https://nl.wikipedia.org/wiki/Serotonine
3. https://media.jamanetwork.com/news-item/is-there-a-connection-between-your-age-at-
menopause-and-later-depression/
4. https://www.womeninc.nl/vrijepagina/overzicht-feiten-gender-en-gezondheid-depressie/
5. https://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/EC2DE714-FF8E-4CB2-BE83-77FB67AF8094/0/20131203b12art.pdf
6. http://www.gezondheidskrant.nl/vrouwen-van-middelbare-leeftijd-grootste-kans-op-depressie/
7. http://www.cmaj.ca/content/189/42/E1304
8. https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2220249-huisartsen-laten-vrouwen-met-ernstige-overgangsklachten-in-de-kou-staan.html
9. https://mindblue.nl/depressie/behandeling
Droeftoeter
op 30 Jun 2018